Kan je verdienen met Technische Analyse?

Momenteel beschikt vrijwel elke beurssite over een onderdeel waarin TA besproken wordt en veel columnisten gebruiken de TA dan ook als belangrijkste basis van hun voorspellingen. Ook hebben vrijwel alle grote banken technisch analisten in dienst die voorspellingen doen over de richting die de beurs gaat nemen. Binnen de economische wetenschappen is Technische Analyse nogal omstreden, het is daarom ook maar de vraag of het enigszins nuttig is om op basis van TA beslissingen te nemen op de beurs.

Technische Analyse is in grote mate gebaseerd op het principe dat alle informatie die de markt bereikt heeft zit al in de prijs verwerkt. Natuurlijk is het mogelijk om deze informatie sneller te ontvangen, beoordelen en erop te handelen dan anderen dat doen, maar als eenvoudige particulier loop je altijd achter op de gespecialiseerde handelaren en banken.

Hierbij heb ik nog wel een aardige anekdote: jaren geleden werd ik uitgenodigd op de Rijksuniversiteit Groningen voor een masterclass beleggen. Samen met een aantal anderen kregen wij hier korte colleges van verschillende docenten en hoogleraren met beleggen als belangrijkste thema. Een onderdeel van deze reeks was het spelen van een beleggingspel. Met een fictieve 100.000 gulden konden we aandelen kopen en verkopen, waarbij het vooral belangrijk was om aan te geven wat onze motivatie was bij een bepaalde beslissing.

Hier werd ook goed duidelijk op welke manier veel amateur beleggers redeneren: er werden aandelen Koninklijke Olie gekocht omdat er net die week een project was aangekondigd waarin Shell een goede deal had gemaakt en waar ze hoge verwachtingen van hadden. Een ander ging juist short op Ahold, want de jaarcijfers waren volgens verschillende analisten tegengevallen.

De fout die gemaakt werd, was al snel duidelijk: beleggingbeslissingen werden gemaakt op basis van nieuws dat al lang bekend was. De effecten van de berichten omtrent Shell en Ahold waren al veel eerder verwerkt in de prijs van het aandeel en het had dan ook geen enkele zin om alsnog een beslissing te maken op basis van dit nieuws. Dit is de klassieke beginnersfout die veel beleggers maken maar die niet al te veel impact op de markt heeft, het zijn immers doorgaans maar kleine transacties die in het niet vallen bij het institutioneel geweld.

Technische Analyse gaat er dus vanuit dat alle informatie al in de prijs van een aandeel verwerkt zit, handelen op basis van informatie is dus altijd een gok. Dit is ook te zien in de prijzen van opties, zowel call als put. Momenteel staan de aandelenkoersen laag ten opzichte van een jaar geleden, het lijkt dan verstandig om lange termijn calls te kopen op de index. De premies op opties zijn echter al een jaar net zo hoog als de kans dat aandelen ooit weer gaan stijgen. Alles zit dus al in de prijs.

De AEX door de 200 punten: so what?

Nu de AEX om de 200 punten heen zweeft vult de financiële pers zich weer met een vreemd soort spanning. Blijft de weerstand intact, sluiten we boven de 200, of gaan we er juist doorheen en eindigen we veel lager? De grens van 200 punten zou psychologisch belangrijk zijn, omdat dit invloed heeft op het consumentenvertrouwen.

Nou, ik kan je vertellen dat dit een fabel is. Het maakt voor de toekomstige beurskoersen weinig uit wat de AEX gaat doen. De oorsprong van deze hoax is te herleiden in de Technische Analyse, een pseudowetenschap van astrologisch niveau. In het kort is de gedachte erachter dat alle informatie al in de koers zit, fundamentele analyse is daarom overbodig. Nu valt daar tot op zekere hoogte iets voor te zeggen, maar dat wil nog niet zeggen dat je daarom maar lukraak lijntjes en weerstanden kan gaan tekenen. Beurskoersen laten zich namelijk niet voorspellen, wees daarom nuchter en ga het ook niet proberen.

De AEX is zelf geen aandeel waarin gehandeld kan worden, het is een index bestaande uit andere aandelen, die allen een eigen reden hebben om omhoog of omlaag te gaan. Deze koersen laten zich in een kleine economie als de Nederlandse vooral leiden door wat er over de grens gebeurt. De futures op de Amerikaanse beurs zijn een stuk belangrijker dan de Nederlandse grens van 200 punten. Aangezien de Amerikaanse indices momenteel niet met een belangrijke grens worstelen, is het onzin om aan te nemen dat de Nederlandse AEX aandelen zich anders zullen gedragen nu de 200 punten in zicht zijn.

Voor wat betreft het psychologische effect kan ik ook kort zijn: sommige beleggers zullen een koers onder de 200 ervaren als een koopmoment, anderen zien het als een verkoopsignaal. Er valt dus niets zinnigs over te zeggen. Trek er daarom vooral niet te veel van aan.

Madoff en andere fraudeurs

Je kan zeggen wat je wil van de kredietcrisis, maar het ruimt in ieder geval wel lekker op. Nu pas blijkt hoeveel Ponzi fraudeurs er de afgelopen jaren een kleiner of groter piramidespelletje op na hielden. Natuurlijk is dit van alle tijden, maar omdat veel van deze vehikels min of meer afhankelijk waren van de beurs, is de afgelopen maanden de bodem onder heel wat piramides weggeslagen. Bij deze in chronologische volgorde een kort overzicht, inclusief de schade:

• Bernard Maddoff, $ 50 miljard + 2 zelfmoorden
• Satyam Computers Services, India, $ 1 miljard
• Joseph S. Forte, $ 50 miljoen
• Practical Property Portfolio, £ 80 miljoen
• GFX Capital Markets Ltd, £ 40 miljoen
• Stanford International Bank, $ 8 miljard
• Westgate Capital Management, enkele honderden miljoenen dollars

Om dan nog maar even met opperfraudeur Madoff te eindigen, die ondanks zijn charmante voorkomen gewoon een ordinaire zak bleek te zijn. Conclusie van het verhaal: stop alleen geld in fondsen die je begrijpt en dan het liefst nooit je hele pensioen in hetzelfde potje.

Rabobank voorbeeld voor hele bankensector

Terwijl veel andere banken op het randje van de afgrond hebben gestaan in 2008, is de Rabobank gewoon stug doorgegaan met het maken van winst. Sterker nog, ze hebben zelfs meer winst gemaakt dan het jaar ervoor. 2,8 miljard euro winst is hoe dan ook een goede prestatie, gezien de omstandigheden in het afgelopen jaar is dit echter uitzonderlijk.

De banken die staatssteun hebben gekregen (in Nederland, maar ook elders) hebben dit vaak onder zeer ongunstige voorwaarden gedaan. De politici die de banken steunen willen hun achterban namelijk niet de indruk geven dat er cadeautjes weggegeven worden. Als deze banken over enkele jaren weer een operationele winst maken, zijn ze gebonden aan de leningen die ze het afgelopen jaar aangegaan zijn. Voor de aandeelhouders blijft er op die manier weinig over.

De Rabobank heeft hier niet aan mee gedaan, daarom zullen ze voorlopig ook nog wel in staat zijn om winst te blijven maken. Daarmee zijn ze direct het bewijs dat niet de gehele bankensector verrot is. Door continu een eigen koers te blijven varen hebben ze het lange termijn perspectief boven alles geplaatst. Dat dit zonder een notering aan de beurs is, is wellicht een aanwijzing dat het voor meer banken beter kan zijn om een coöperatieve constructie te hanteren, of in ieder geval een constructie waarbij de bank wel in privaat eigendom is, maar geen publieke notering kent. Ik kan me dan ook best voorstellen dat over tien jaar een meerderheid van de banken een voorbeeld heeft genomen aan de Rabobank.

Banenverlies VS, maar China blijft groeien

Twee verschillende verhalen van twee verschillende economische grootmachten: de werkgelegenheid in de Verenigde Staten is in februari met 697.000 banen afgenomen. Dit is een record, sinds salarisstrookverwerker ADP acht jaar geleden begon met meten is de afname nog nooit zo groot geweest. Een klein en wellicht voorbarig lichtpuntje is dat het aantal aangekondigde ontslagen in februari is afgenomen. Het is dus niet ondenkbaar dat het banenverlies in maart een stuk minder zal zijn.

Aan de andere kant van de globe horen we hele andere verhalen: in China neemt de verwachte economische groei wellicht af, maar omdat het westen nog steeds massaal plastic troep uit dat land blijft importeren is de economische groei daar nog altijd 6% op jaarbasis, zo is de verwachting. De Times noemt het al een teken dat we wellicht over het dieptepunt heen zijn. In tegenstelling tot de nieuwe president van de VS ga ik me niet aan zo'n uitspraak wagen, voor hetzelfde geld kan het nog een jaar of langer duren voor de beurskoersen weer iets van hun verlies goed hebben gemaakt. Dat gezegd hebbende, als je echt veilig wil beleggen dan koop je gespreid, elke dag een klein plukje fondsaandelen.